Veelgestelde vragen beantwoord door een expert
De meest gestelde vragen over griep beantwoord door een expert. We hebben expert dr. van de Vosse gevraagd jullie vragen te beantwoorden. Met haar jarenlange ervaring en literatuurstudie(s) beantwoord zij de meest gestelde vragen over griepachtige- onderwerpen.
Hoe kan ik de verspreiding van de griep voorkomen?
Griep (influenza) wordt veroorzaakt door een virus (het influenzavirus) dat zich verspreidt via hoesten, niezen, praten (binnen 1,5 meter), en het aanraken van ogen, neus of mond na het in contact komen met een besmet oppervlak (zoals handen, deurknop, telefoon of toetsenbord).
De beste manier om te voorkomen dat je griep krijgt en het daarna verspreid is een jaarlijkse griepvaccinatie. Die griepvaccinatie is in Nederland beschikbaar voor mensen die een verhoogd risico hebben op complicaties van de griep, zoals bijvoorbeeld mensen met long- of hartaandoeningen [1]. De griepvaccinatie is ook beschikbaar voor gezondheidszorgpersoneel, om te zorgen dat zij de griep niet verspreiden onder kwetsbare patiënten.
Als je eenmaal griep hebt kun je verspreiding ervan voorkomen door thuis te blijven als je klachten hebt, regelmatig je handen te wassen, te niezen en hoesten in je ellenboog, en oppervlaktes die je aanraakt regelmatig af te nemen met een ontsmettingsmiddel [2].
Welke behandelingen zijn er voor griep?
Voor mensen met een verhoogd risico op complicaties zijn er enkele antivirale middelen beschikbaar [3]. In verder gezonde mensen wordt behandeling van de griep met antivirale middelen niet aanbevolen [3]. Naast een pijnstiller tegen hoofdpijn en spierpijn en voor het verlagen van de koorts is behandeling niet nodig omdat ze meestal vanzelf genezen.
Wat is de incubatietijd van griep?
De incubatietijd van de griep is meestal 1 a 2 dagen, en varieert van 0,5 tot 4 dagen [4].
Wat zijn de symptomen van griep?
Symptomen van griep zijn: plotselinge (hoge) koorts, heftige spierpijn en vermoeidheid, hoofdpijn, koude rillingen, snotteren, keelpijn, en droge hoest. De koorts duurt meestal 3 tot 5 dagen, volledig herstel duurt 1 tot 3 weken [5].
Hoe kan ik voorkomen dat ik griep krijg?
De beste manier om te voorkomen dat je griep krijgt is een jaarlijkse griepvaccinatie. Omdat de griepvirussen die rondwaren elk jaar veranderen wordt er elk jaar een nieuw vaccin geproduceerd. Die griepvaccinatie is in Nederland in het najaar beschikbaar voor kinderen en volwassenen die een verhoogd risico hebben op complicaties van de griep, zoals bijvoorbeeld mensen met long- of hartaandoeningen [1].
Wat is de beste behandeling van griep?
Voor mensen die de griep hebben en een verhoogd risico op complicaties zijn er enkele antivirale middelen beschikbaar (zoals Oseltamivir, Zanamivir, laninamivir en Peramivir). Die middelen zijn echter niet voor iedereen geschikt en er wordt daarvan maar één (Oseltamivir) aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie [6]. Ook wordt elk seizoen bekeken welke antivirale middelen het beste werken tegen de griepvirussen die op dat moment rondwaren.
Voor mensen met griep die geen verhoogd risico op complicaties hebben is behandeling met antivirale middelen niet nodig. Uitzieken en pijnstillers (zoals paracetamol) zijn dan voldoende.
Kan de griep worden verspreid door contact met oppervlakken?
Ja, iemand met griep kan een oppervlakte (zoals handen, deurknop, telefoon of toetsenbord) besmetten door te hoesten, niezen, of praten. Anderen die na het aanraken van dat oppervlak vervolgens hun ogen, neus, of mond aanraken kunnen dan besmet raken.
Kunnen mensen ook vogelgriep krijgen?
Het influenzavirus dat vogelgriep veroorzaakt lijkt op het influenzavirus dat in mensen griep veroorzaakt. Indien iemand met het vogelgriepvirus besmet wordt die toevallig tegelijkertijd ook besmet is met een ‘mensengriep’ virus dan kan er een gevaarlijke nieuwe virusvariant ontstaan die zich goed onder mensen kan verspreiden . Een zo door vogelgriep veroorzaakte uitbraak werd voor het eerst in mensen gerapporteerd in 1997. Sindsdien zijn er verschillende uitbraken geweest, onder andere met een heel ziekmakende virusvariant in 2017 [7].
Wat is de Spaanse griep?
De Spaanse griep was een griep die in drie golven twee keer de wereld rondging, de eerste golf startte in maart 1918 en de hele pandemie duurde twee jaar. De ‘Spaanse griep’ pandemie kwam overigens niet uit Spanje maar startte in de Verenigde Staten en het virus dat het veroorzaakte was mogelijk oorspronkelijk een vogelgriepvirus. De Spaanse griep veroorzaakte naar schatting 40 tot 100 miljoen doden wereldwijd, en vooral mensen onder de 45 overleden eraan [8].
Hoe lang duurt griep?
Hoewel de koorts meestal maar 3 tot 5 dagen duurt, duurt het 1 tot 3 weken voor je volledig hersteld bent van de griep [5]. Je bent alleen de eerste 5 tot 7 dagen na de start van de symptomen besmettelijk voor anderen [2].
Welke griep heerst er nu?
In het griepseizoen 2022-2023 heersen de griepvirussen influenza B (Victoria lijn), influenza A (H1N1-pdm09 lijn), en influenza A (H3N2 lijn) [9]. De griepprik voor dit seizoen was daarop afgestemd [10].
Wat is RSV?
RSV is de afkorting voor Respiratoir Syncytieel Virus. RSV is een verkoudheidsvirus dat in de winter rondwaart en vooral ziekte veroorzaakt in kleine kinderen, oudere mensen, en mensen met een afweerprobleem of andere onderliggende ziekte. De meest voorkomende symptomen van een RSV-infectie zijn een loopneus, niezen, verstopte neus en hoesten. Ook kan het gepaard gaan met oorpijn of koorts [11].
Hoe lang duurde de Spaanse griep?
De Spaanse griep pandemie begon in voorjaar 1918 en duurde twee jaar [8].
Referenties
- RIVM. Griepprik, https://www.rivm.nl/griep-griepprik/griepprik (2022).
- Keilman LJ. Seasonal Influenza (Flu). Nurs Clin North Am. 2019;54:227-43.
- Lessler J, Reich NG, Brookmeyer R, Perl TM, Nelson KE, Cummings DA. Incubation periods of acute respiratory viral infections: a systematic review. Lancet Infect Dis. 2009;9:291-300.
- RIVM. Griep, https://www.rivm.nl/griep-griepprik/griep (2022).
- World Health Organization. WHO Guidelines Approved by the Guidelines Review Committee (WHO, 2022) ISBN: 978-92-4-004081-6 and 978-92-4-004082-3.
- Li YT, Linster M, Mendenhall IH, Su YCF, Smith GJD. Avian influenza viruses in humans: lessons from past outbreaks. Br Med Bull. 2019;132:81-95.
- Olson DR, Simonsen L, Edelson PJ, Morse SS. Epidemiological evidence of an early wave of the 1918 influenza pandemic in New York City. Proc Natl Acad Sci U S A. 2005;102:11059-63.
- RIVM. Griep en griepprik – Feiten en cijfers, https://www.rivm.nl/griep-griepprik/feiten-en-cijfers (2023).
- European Medicines Agency. EU recommendations for 2022-2023 seasonal flu vaccine composition, https://www.ema.europa.eu/en/news/eu-recommendations-2022-2023-seasonal-flu-vaccine-composition (2022).
- Colosia A, Costello J, McQuarrie K, Kato K, Bertzos K. Systematic literature review of the signs and symptoms of respiratory syncytial virus. Influenza Other Respir Viruses. 2023;17:e13100.
