Koorts

Last hebben van koorts gaat vaak gepaard met een flinke griep. Maar wanneer kan je spreken van koorts? En wat is de functie van het hebben ervan? Wij geven je de antwoorden in dit artikel. Ook leggen we je uit hoe lang het ongeveer duurt en  geven je tips om je er doorheen te helpen.

Wat is koorts?

Koorts is een verhoging van de lichaamstemperatuur naar minimaal 38℃. Bij koorts verhoogt het lichaam de interne thermostaat met als doel de stofwisseling en de bloedsomloop te versnellen. Hierdoor worden afweercellen, die het immuunsysteem ondersteunen, sneller getransporteerd en daarmee wordt het herstel bespoedigd wanneer je niet fit bent. Het is dus een manier van het lichaam om je te beschermen tegen indringers van buitenaf (virussen/bacteriën) of om deze juist uit je lichaam te verdrijven.

Koorts wordt ook wel ‘koude koorts’ genoemd omdat je koud aan kan voelen en je last kan hebben van rillingen. ‘Koude koorts’ is slechts een andere benaming waarmee hetzelfde wordt bedoeld als ‘koorts’.

Wanneer heb je koorts?

Wanneer je lichaamstemperatuur hoger is dan 38℃ is er sprake van koorts. De normale lichaamstemperatuur ligt namelijk tussen 35,5 en 37,5℃ ligt. Als de lichaamstemperatuur de 38℃ nog niet heeft bereikt maar je wel de symptomen van koorts hebt en een hogere temperatuur dan normaal, wordt er gesproken over een verhoging. Officieel mag je dus pas spreken over koorts bij 38 graden of meer.

Stijgt je lichaamstemperatuur boven de 40 graden? Dan heb je een ‘hoge koorts’ te pakken. In de meeste gevallen is dit niet erg, maar raadpleeg je huisarts bij twijfel.

Wat zijn de oorzaken van koorts?

Koorts kent meerdere oorzaken. De meest voorkomende zijn:

• Een griep- of verkoudheidsvirus
• Een langdurige blootstelling aan de zon (zonnesteek)
• Vergiftiging
• Hitteberoerte (hyperthermie)

Wat zijn de symptomen van koorts?

Er zijn een aantal symptomen die je vertellen dat je koorts hebt. Niet iedereen ervaart dezelfde symptomen en per persoon kan de mate waarin de symptomen zich voordoen, variëren. De meest voorkomende symptomen zijn:

• Verhoging van de lichaamstemperatuur naar minimaal 38 graden,
• Gloeiende, rode wangen,
• Warm voorhoofd,
• Koude rillingen,
• Koude voeten,
• Onwel gevoel,
• Concentratieproblemen,
• Slaapproblemen,
• Gebrek aan eetlust,
• IJlen of delier.

Wat zijn koude rillingen?

Het hebben van koude rillingen is een veelvoorkomend symptoom van verschillende infectieziekten en aandoeningen, waaronder koorts en de griep. Deze koude rillingen verwijzen naar het snel aan- en ontspannen van de spieren in ons lijf. Dit zorgt ervoor dat we gaan “bibberen”.

Waarom koude rillingen bij koorts?

Koude rillingen ontstaan onder andere in het geval van een infectieziekte (waarbij koorts een van de symptomen is) en beperkt daarmee het warmteverlies van ons lichaam. Door het lichaam warm te houden, kan ons afweersysteem beter ‘vechten’ tegen het virus. Dit gebeurt door de bloedcirculatie naar het huidoppervlak te verminderen. Op deze manier koelt de bovenste huidlaag af, en kun je naast rillingen ook last krijgen van kippenvel en klappertanden. 

Koude rillingen: oorzaak 

Naast het hebben van griep en/of koorts, kunnen koude rillingen ook andere aandoeningen als oorzaak hebben, waaronder:

• Blaas- of nierbekkenontsteking;
• Long- of keelontsteking;
• Hersenvliesontsteking;
• Malaria;
• Blaasontsteking of urineweginfectie;
• Bijholteontsteking;
• Infecties aan de maag of darmen, zoals buikgriep;
• Ontstoken keelamandelen.

Koude rillingen zonder koorts

Hoewel het een bekend verschijnsel is van koorts, betekent het niet dat je geen last kunt hebben van koude rillingen zonder koorts. De bekendste oorzaak van koude rillingen zonder koorts is het hebben van een lage lichaamstemperatuur: wanneer je het koud hebt. Het afwisselend samentrekken van de spieren zorgt dat de lichaamstemperatuur weer omhoog gaat, een natuurlijke reactie van ons lichaam op koude omstandigheden. 

Naast een lage lichaamstemperatuur zijn er verschillende oorzaken van koude rillingen, zonder aanwezigheid van koorts. Denk hierbij aan:

• Een (te) laag lichaamsgewicht;
• De overgang;
• Stress, angst, paniekaanvallen;
• Bloedarmoede;
• Een zonnesteek;
• Slaapgebrek;
• Uitdroging;
• Ontwenningsverschijnselen;
• Als bijwerking van bepaalde medicatie.

Hoe lang duurt koorts?

Hiervoor is geen vaste periode aan te geven maar meestal duurt de koortsperiode een paar dagen. Koorts kan gepaard gaan met griep, dan houdt deze aan tot je jezelf beter gaat voelen, meestal is dat na 5-7 dagen. Wanneer koorts afwisselend opkomt en weer verdwijnt is het verstandig je (huis)arts te raadplegen.

Koorts behandelen

• Veel drinken (zo’n 2 liter per dag)
• Rust nemen
• Pijnstillers nemen, (bijv. paracetamol; verlaagt de koorts en neemt de pijn weg)
• Luchtige kleding dragen of jezelf bedekken met een laken zodat je lichaam de warmte af kan voeren

Zelfzorgproducten zoals paracetamol werken koortsverlagend en verlichten de koortssymptomen. Volgens de meeste bijsluiters werkt paracetamol na ongeveer 30 minuten en houdt deze 4 tot 6 uur aan maar paracetamol versnelt niet het herstel. Hier vind je een overzicht van zelfzorgproducten bij de diverse symptomen van griep en verkoudheid.

Wanneer bel je de huisarts?

Neem contact op met je arts wanneer:

• je benauwd bent
• je verward bent
• je geen dorst meer hebt en veel minder drinkt dan gebruikelijk
• je nauwelijks nog urineert

Op thuisarts.nl vind je meer informatie in welke gevallen je je arts moet raadplegen.

Kinderen met koorts? Raadpleeg je huisarts of ga naar thuisarts.nl. 

Last van koorts?

Heb je momenteel last van  koorts? Maak hier dan melding van via de blauwe button. Zo help je de status van griep in Nederland in kaart te brengen

Wat is de koortsstatus in Nederland?

Lees hiernaast hoeveel meldingen van koorts er zijn in Nederland.

Wil je op de hoogte blijven van de koortsstatus in Nederland of specifiek in jouw regio? Meld je dan aan voor het griepalert. Zo ben je altijd als allereerste op de hoogte.