De griepprik van 2021

Nu het najaar zijn intrede neemt en de gure winter nadert – de tijd van een griepvirus – is het van belang om na te gaan of jouw weerstand op peil is. De weerstand is een weerspiegeling van je algemene gezondheid en staat symbool voor een goed werkend beschermingsmechanisme van het lichaam. Om de weerstand op peil te houden is voldoende bewegen en gezond eten prioriteit nummer één.

Omdat we het afgelopen jaar goed ons best hebben gedaan afstand van elkaar te houden om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan hebben we ook contact met andere (griep en verkoudheid) virussen vermeden.

Wanneer je voor lange tijd niet in aanraking komt met anderen (en dus ook virussen), is het afweersysteem niet meer zo accuraat als normaal gesproken. Héél kort door de bocht hoe langer het geleden is dat je in aanraking bent geweest met een verkoudheids- of griepvirus des te minder de immuniteit. Voor de kwetsbare bevolkingsgroep kan het dan een idee zijn om zich met het griepvaccin te laten inenten om ernstige griepklachten en eventuele complicaties te voorkomen.

Wat doet de griepprik precies?

Wanneer je je laat inenten met de griepprik, betekent dit niet dat je geen griep meer kunt krijgen. Het vaccin zorgt dat je minder vatbaar bent voor het virus, of wanneer je toch besmet raakt met Influenza, je de klachten minder ernstig zijn. Vooral voor mensen met een “medische aandoening” zorgt dit voor een lagere kans op complicaties door griep, zoals ziekenhuisopname of overlijden.

Wat zit er in een griepvaccin?

In een griepvaccin bevinden zich simpel gezegd een kleine hoeveelheid geinactiveerde typen virussen. Deze zijn onschuldig, aangezien je alleen besmet kunt raken van een actief virus. Door het injecteren van deze typen griepvirussen, bouwt ons lichaam antilichamen op die weerstand bieden tegen de virussen die zich in het vaccin bevinden. Omdat nooit vooraf zeker is welk type virus en variant, in welke periode actief is worden er diverse en de meest voorkomende virussen in het vaccin samengesteld voor de optimale bescherming.

De samenstelling van de griepprik beschermt tegen 4 virussen. Het griepvaccin voor de winter van 2021/2022 is samengesteld uit:

• A/Victoria/2570/2019 (H1N1)pdm09-like virus;
• A/Cambodia/e0826360/2020 (H3N2)-like virus;
• B/Washington/02/2019 (B/Victoria lineage)-like virus;
• B/Phuket/3073/2013 (B/Yamagata lineage)-like virus.

Voor wie is de griepprik?

De griepprik is vooral bedoeld voor kinderen en volwassenen die een verhoogd risico lopen om ernstig ziek te worden door griep. Hieronder vallen ouderen (60+), personen (ook kinderen) met medische aandoeningen en bijvoorbeeld zwangere vrouwen. Door de veranderingen in de hormoonhuishouding tijdens de zwangerschap, kan het afweersysteem namelijk lager zijn.

De griepprik is niet verplicht – op uitnodiging van de huisarts kunnen deze bevolkingsgroepen zelf beslissen over daadwerkelijke inenting. Onder deze bevolkingsgroepen vallen ook:

• personen met een aandoening of ziekte aan de luchtwegen (bijvoorbeeld bronchitis of astma);
• mensen met een hartaandoening, hartklachten of personen die recentelijk een hartoperatie of hartaanval hebben gehad;
• personen met een verstandelijke handicap, wonend in een instelling;
• diabetici;
• mensen met een nieraandoening;
• mensen met een verlaagde weerstand door bijvoorbeeld een auto-immuunziekte, een medische behandeling (zoals het ondergaan van chemotherapie of bestraling), of leukemie.

Daarnaast kunnen zorgverleners ook een griepprik krijgen. Deze wordt vaak aangeboden door de werkgever. Zo wordt de kans op het verspreiden van het virus naar (kwetsbare) anderen, een stuk kleiner.

Gelukkig is ook het overgrote deel van de bevolking geen partij voor het Influenzavirus. Gezonde personen onder de 60 jaar hebben een aanzienlijk lagere kans op griep (complicaties) dan meer kwetsbare bevolkingsgroepen.

Hoeveel mensen krijgen de griepprik?

In de maanden oktober en november krijgen rond de 6 miljoen mensen een uitnodiging om de griepprik te halen. Het betreft dan de bovengenoemde bevolkingsgroepen. In 2021 komen er meer mensen in aanmerking voor het griepvaccin: meer ‘kwetsbare’ mensen kunnen zich melden bij de huisarts. Onderzoek heeft namelijk uitgewezen dat er meer groepen zijn die een hoger risico hebben om ernstig ziek te worden door de griep.

Hiervoor is het wel van belang jezelf te melden bij jouw huisarts. Is een van de onderstaande gevallen op jouw situatie van toepassing? Bel dan jouw huisarts om na te gaan of je in aanmerking komt voor het gratis griepvaccin.

• Een neurologische of neuromusculaire aandoening;
• Een spierziekte of een aandoening aan het zenuwstelsel;
• Last van epilepsie;
• Je hebt corona gehad en daardoor longschade;
• Personen met dementie;
• Je bent 22 weken zwanger of langer;
• Kinderen met psychomotore aandoeningen;
• Personen die een hersenbloeding of infarct hebben doorgemaakt;
• Mensen met morbide obesitas.

De griepprik en corona

Net een coronavaccinatie gehad en nu een oproep ontvangen voor het griepvaccin? Beide vaccins zijn aangeraden: het een is het ander namelijk niet. Zo voorkomen coronavaccins het coronavirus, waar griepvaccins de kans op griep voorkomen. Ze overlappen elkaar niet, maar je kunt beide virussen tegelijk oplopen, of de een na de ander.

Daarnaast vallen personen die COVID-19 hebben doorgemaakt en longschade hebben, ook in de groep kwetsbare personen. Zij komen dus ook in de meeste gevallen in aanmerking voor het gratis griepvaccin.

Griepprik kosten

Heb je geen uitnodiging voor de griepprik ontvangen en/of kom je niet in aanmerking voor het gratis vaccin, maar wil je je wel graag laten inenten? Dan kun je ervoor kiezen de griepprik zelf te betalen. Je kunt gemakkelijk het recept aanvragen bij de huisarts of dokter, waarna je dit bij de apotheek kunt ophalen en betalen. De huisarts zal het vaccin vervolgens prikken. Je betaalt dan voor zowel het vaccin zelf en het zetten van de prik.

De kosten hiervan verschillen tussen de 20 en 40 euro. Soms wordt de prik vergoed door jouw zorgaanbieder. Vraag daarvoor de zorgverzekeraar voor meer informatie.

Heeft de griepprik bijwerkingen?

De griepprik kan enkele (onschuldige) bijwerkingen hebben. Zo ervaren sommigen roodheid op en rond de plek van de inenting. Ook kunnen in enkele gevallen lichte koorts en pijnlijke spieren voorkomen. Op de lange termijn zijn er geen bijwerkingen van het vaccin geregistreerd – de griepprik bestaat namelijk al zo’n 75 jaar – er is dus enorm veel ervaring mee.

Een allergische reactie door de griepprik

Het kan voorkomen dat je een allergische reactie krijgt door het griepvaccin. Dit heeft vooral te maken met de stoffen die zich in het vaccin bevinden. Omdat het griepvaccin wordt gekweekt in kippeneieren, kunnen mensen met een kippenei allergie hier een allergische reactie op krijgen. Dit is vaak onschuldig. In principe kunnen personen met de desbetreffende allergie wel gevaccineerd worden, maar overleg met de huisarts is hiervoor wel aangeraden.

Kun je ziek worden van de griepprik?

Er kunnen bijwerkingen ontstaan zoals lichte koorts door inenting met de griepprik, maar het is niet zo dat je de griep krijgt door het vaccin. Ook kun je door hoofdpijn en weinig energie het gevoel hebben dat je ziek bent. Dit heeft alles te maken met het lichaam dat antistoffen aanmaakt tegen het Influenzavirus.

Bijwerkingen van de griepprik bij ouderen

Ook ouderen kunnen last krijgen van bijwerkingen na het krijgen van het griepvaccin. Deze komen overeen met de eerdergenoemde verschijnselen en omvatten hoofdpijn, spierpijn, verhoging en lusteloosheid. Twijfel je over de bijwerkingen of ervaar je een ander soort klacht, die vermoedelijk door de griepprik is ontstaan? Neem dan contact op met jouw huisarts. Bijwerkingen kunnen ook gemeld worden via het bijwerkingencentrum Lareb.

Wat is de effectiviteit van de griepprik?

Eén ding is zeker: het halen van de griepprik zorgt voor een verlaagde kans op besmetting met het Influenzavirus. De werkzaamheid van het virus verschilt echter wel per jaar én per persoon. Dit hangt af van de mate waarin het griepvaccin past bij de griepvirussen van de huidige winter en het afweersysteem van de ingeënte persoon.

De kans op besmetting met het griepvirus na een griepvaccin is gemiddeld 40% kleiner. Een effectiviteit van 40% betekent dat de griepprik er bij 40 van de 100 mensen voor zorgt dat zij geen griep krijgen. Het overige deel wordt vaak aanzienlijk minder ziek dan wanneer zij geen vaccin zouden nemen.

Heeft de griepprik ook nadelen?

Het voornaamste dat de griepprik met zich meebrengt, is geen griep of mildere klachten ervaren in het geval van griep. Daarnaast hebben risicogroepen minder kans op complicaties door de griep. Er zijn ook enkele nadelen aan de griepprik:

• De griepprik beschermt je niet tegen andere virussen, zoals een verkoudheid. Deze aandoeningen hebben qua symptomen het een en ander gemeen, maar worden niet veroorzaakt door hetzelfde virus.
• Je laten inenten betekent niet dat dit een garantie is tegen griep. Je loopt een lager risico, en wanneer je toch de griep te pakken krijgt, ervaar je de symptomen lichter.
• De kans op last krijgen van enkele, eerdergenoemde minimale bijwerkingen.

Moeten we ons nu zorgen maken om een extra flinke griepgolf?

Nee, dat is niet nodig. Al is het coronavirus iets negatiefs voor de samenleving, hebben de daarbij horende maatregelen toch een positief gevolg op het verspreiden van virussen: de meeste mensen zijn gewend aan het afstand houden en zijn bezig met hun persoonlijke hygiëne. Mocht er dan een griepgolf komen, wordt deze mogelijk een stuk minder snel verspreid.

De afwezigheid van griep zorgt er wel voor dat er meer preventiemaatregelen worden genomen, met name in de zorgsector. Zo zijn er door het RIVM meer griepvaccins ingekocht dan voorgaande jaren en worden werknemers in de zorg gestimuleerd om zich ook te laten vaccineren tegen Influenza.

Wanneer de griepprik halen?

Omdat het vaccin pas na twee weken effectief is, is het van belang om de griepprik op tijd te halen bij de huisarts. In de maanden oktober en november worden risicogroepen hiervoor opgeroepen. De beste tijd om de griepprik te halen is tussen half oktober en eind november. Ben je niet opgeroepen door de huisarts, maar wil je je wel graag laten inenten? Dan kan dit tot en met de maand december.

Heerst er griep in 2021?

De meldingen van griep, maar ook van klachten rondom verkoudheid nemen toe. Zo werden er in de afgelopen maand zo’n 4500 meldingen gemaakt van griepklachten. Toch blijft het moeilijk om te voorspellen hoe de griep zich daadwerkelijk zal ontwikkelen en hoeveel personen er last van krijgen.

Bevind je je in de risicogroep? Overweeg dan de griepprik. Maar, risicogroep of niet: in het geval van heersende griep blijft het altijd belangrijk om te denken aan persoonlijke hygiëne, het vermijden van hutjemutje op elkaar zitten in een niet geventileerde ruimte, en afstand te houden van zieke of verkouden mensen.

Wil je op de hoogte blijven van griepmeldingen in jouw omgeving? Meld je dan aan voor het Griepalert en ontvang een melding wanneer de griep in jouw omgeving op z’n hoogst is.

Gerelateerde berichten