Coronamaatregelen houden ook reguliere virussen in toom
Nederland probeert de verspreiding van het coronavirus met man en macht te remmen. Al die maatregelen hebben een bijkomend voordeel: ook wintervirussen zullen dit jaar meer dan ooit wegblijven. Want al is de impact van Covid-19 anders, de manier van besmetting is gelijk. Wij vertellen je hoe het zit.
Nederlanders krijgen dit jaar veel minder last van reguliere virussen en luchtweginfecties. Het huidige extra vaak handen wassen, afstand houden en thuisblijven bij hoest of griepklachten beperkt immers niet alleen de verspreiding van het coronavirus. Ook de veelvoorkomende verkoudheidsvirussen, influenzavarianten en het RS-virus worden ermee onder de duim gehouden.
Net als Covid-19 verspreiden ook de ons welbekende wintervirussen en luchtweginfecties zich via vochtdeeltjes in de lucht. Hoest of niest iemand die ermee besmet is, dan heeft dat bij een ander eventuele symptomen zoals hoest, keelpijn en koorts tot gevolg. Extra hygiëne en afstand nemen is momenteel erg gebruikelijk om de verspreiding van corona te reguleren. Maar een mooie bijkomstigheid is dus dat die aanpak ook de ‘door de lucht-verspreiding’ van de reguliere virussen en luchtweginfecties beperkt.
Berekening verspreiding corona ook op andere vormen van toepassing
De verspreiding van virussen wordt in Nederland met een factor uitgedrukt; het zogenaamde reproductiegetal (R0). Is dat getal groter dan 1, dan neemt de verspreiding van een virus toe. Bij reproductiegetal 3 (R0 = 3) besmet 1 geïnfecteerd persoon 3 anderen. Die besmetten op hun beurt ook weer allemaal 3 anderen, enzovoorts. Is het reproductiegetal kleiner dan 1, dan neemt de verspreiding in theorie juist af. Er wordt daarbij altijd uitgegaan van een onbeschermde populatie, zoals nu bij het coronavirus het geval is (was).
Het gemiddelde reproductiegetal van het coronavirus is 3,3, maar is met behulp van de overheidsmaatregelen tot R0 = < 0,825 teruggebracht. Dat betekent een afname van 75%. Laten we diezelfde berekening los op bijvoorbeeld het RS-virus (R0 = 3,5), dat een van de belangrijkste veroorzakers van verkoudheid is, dan betekent dat een R0 van 0,875. Ook een enorme afname dus. Houden de coronamaatregelen lang genoeg aan, dan zouden de reguliere virussen en luchtweginfecties in theorie kunnen verdwijnen.
Virussen nooit helemaal verbannen, maar verspreiding minder snel
Dat de reguliere virussen gaan verdwijnen is in de praktijk zeer onwaarschijnlijk. Het griepvirus influenza bijvoorbeeld heeft een groot aanpassingsvermogen. Het verandert gemakkelijk van samenstelling en vermindert daarmee de groepsimmuniteit.
Maar er is dus wel goed nieuws. Want we verwachten dat de verspreiding van de veelvoorkomende virussen en luchtweginfecties in Nederland dit jaar minder snel zal verlopen. Dat wil zeggen: als de huidige coronamaatregelen van kracht blijven. Omdat de griepvirussen − die veelal vanuit Azië naar Europa komen − door de Covid-19-maatregelen daar ook minder actief zijn. Én omdat de maatregelen in Nederland de verspreiding van de virusdeeltjes zullen vertragen.
Bij versoepeling maatregelen ook aantal verkoudheden weer omhoog
Alhoewel we dit jaar dus gespaard zullen worden op het gebied van reguliere virussen en luchtweginfecties, is die situatie eindig. Want zodra de Covid-19-maatregelen verder versoepeld worden en het onderlinge contact tussen mensen weer toeneemt, neemt ook de kans op besmetting met onder meer verkoudheid toe. Op de lange termijn zal er een stabilisering van de verkoudheidsmarkt optreden, zo is onze inschatting.
Ondanks toenemende bewustwording zal Covid-19 naar alle waarschijnlijkheid niet snel verdwijnen. We moeten nog bezien of, en zo ja wanneer er een vaccin ontwikkeld is dat voldoende tegen een Covid-19-infectie beschermt en of er een vaccin voor iedereen of uitsluitend voor risicogroepen beschikbaar komt. Tot die tijd blijft voorzichtigheid dus geboden. De vraag naar verkoudheidsmiddelen zal op de korte termijn afnemen, omdat het aantal verkoudheidsbesmettingen dit jaar lager ligt. Maar door het strengere ‘niet de deur uit bij klachten’-beleid op de langere termijn zullen de laagdrempelige en vaak te gebruiken producten juist een vlucht nemen. Want symptomatische behandeling is nodig om de deur uit te mogen om bijvoorbeeld op de werkvloer welkom te zijn.
Blijf op de hoogte via Griepalert.nl
De verspreiding en intensiteit van virussen in Nederland zijn te volgen via Griepalert.nl. Onze website ontvangt jaarlijks meer dan 100.000 meldingen van griepsymptomen, rechtstreeks van de consument. Meld je je aan voor een alert, dan word je geïnformeerd wanneer bij jou in de buurt een epidemische periode aanbreekt.