Actueel: Veelgestelde vragen over het coronavirus (COVID-19) beantwoordt door een expert

Wat is het coronavirus?

Het ‘coronavirus’ is een verzamelnaam voor diverse soorten virussen. Hier vallen bijvoorbeeld SARS uit 2003 en MERS uit 2012 onder, en het nieuwe coronavirus dat de ziekte COVID-19 kan veroorzaken. ^1.

¹RIVM, https://www.rivm.nl/coronavirus/covid-19

Wat zijn de symptomen van het coronavirus?

De meest voorkomende symptomen van het nieuwe coronavirus lijken sterk op de symptomen van de griep:

• Koorts
• Hoesten
• Longklachten
• Kortademig

In ernstige gevallen kan het soms ook leiden tot longontsteking, ernstige acute ademhalingsproblemen, nierfalen, en overlijden².

²WHO, https://www.who.int/health-topics/coronavirus

Wat is het verschil tussen het coronavirus en de griep?

Het nieuwe coronavirus en de griep worden veroorzaakt door twee heel verschillende typen virussen en zijn dus niet verwant aan elkaar. Vaccinatie tegen de griep helpt dan ook niet tegen het coronavirus. De symptomen van het coronavirus lijken wel sterk op die van de griep.

Wat is de incubatietijd van het coronavirus?

De incubatietijd van het coronavirus ligt tussen de 2 tot 12 dagen. Het RIVM hanteert voor de zekerheid de richtlijn 2 tot 14 dagen.⁴  Het gemiddelde is 5 tot 6 dagen. De incubatietijd is de periode tussen het moment dat je besmet wordt en dat je symptomen krijgt.

⁴RIVM, https://www.rivm.nl/coronavirus/covid-19/vragen-antwoorden

Hoe krijg je het coronavirus?

Overdracht van het virus van mens-op-mens gebeurt voornamelijk door hoesten en niezen waarbij piepkleine druppeltjes in de lucht (een aerosol) het virus verspreiden. Wanneer je deze druppeltjes vervolgens inademt kan je besmet raken⁵.

⁵CDC, https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/transmission.html

Kun je het coronavirus ook van dieren krijgen?

Het coronavirus werd aanvankelijk in China overgedragen van dier op mens, welk soort dier dat was is nog niet duidelijk. Uit analyse van het genoom (de genetische samenstelling) van het nieuwe coronavirus blijkt dat dit virus het meest lijkt op een coronavirus dat eerder is gevonden in vleermuizen⁶. Mogelijk is het virus dus afkomstig van vleermuizen, maar omdat we niet veel weten van coronavirussen in andere dieren is dat nog niet zeker.

Het is onwaarschijnlijk dat je in Nederland ditzelfde virus van dieren krijgt.

⁶Chan e.a., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31987001

Hoe voorkom je dat je het coronavirus krijgt?

Om te voorkomen dat je het coronavirus krijgt,  kan een aantal voorzorgsmaatregelen nemen⁷:

• Vermijd contact met mensen die besmet zijn
• Was regelmatig je handen
• Zit niet met ongewassen handen aan je mond, neus, of ogen
• Maak oppervlaktes die vaak worden aangeraakt regelmatig schoon
• Hoest en nies aan de binnenkant van je elleboog
• Gebruik papieren zakdoekjes
• Geen handen schudden

Mensen die mogelijk besmet zijn kunnen verspreiding van het virus voorkomen door: te niezen en hoesten in een zakdoek waarna je de zakdoek weggooit, en thuis te blijven wanneer je ziek bent.

Sinds de uitbraak van het coronavirus in Nederland op 27 februari, zijn er diverse maatregelen genomen om verdere verspreiding te voorkomen. Raadpleeg de website van het RIVM voor de meest recente maatregelen.

⁷CDC, https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/prevention-treatment.html

Wat moet je doen als je denkt dat je het coronavirus hebt?

Wanneer je denkt dat je het nieuwe coronavirus hebt (last hebt van neusverkoudheid of hoesten, keelpijn of koorts) roept het RIVM je op om thuis te blijven en sociaal contact te mijden. Wanneer de klachten erger zijn of worden (moeite met ademhalen of meer dan 38 graden koorts) kun je de huisarts bellen.⁸

Ook hiervoor geldt dat de adviezen regelmatig worden aangescherpt, houd daarom de website van het RIVM in de gaten voor de laatste informatie.

⁸ RIVM, https://www.rivm.nl/coronavirus/covid-19/vragen-antwoorden

Is het coronavirus gevaarlijk?

Hoe gevaarlijk het virus precies is, is nog lastig te zeggen. Dit komt omdat er nog te weinig informatie beschikbaar is over de verspreiding van het virus, met name bij milde klachten, om hier concrete cijfers aan te hangen.⁹

⁹RIVM, https://www.rivm.nl/coronavirus/covid-19/vragen-antwoorden

Is er een vaccin voor het virus?

Nee, er is nog geen vaccin tegen het coronavirus. Het ontwikkelen van een vaccin duurt maanden tot jaren. Op 1 januari 2020 werd de genetische samenstelling van het virus bekend¹⁰, de ontwikkeling van een vaccin is kort daarna gestart¹¹ maar het zal dus even duren voor het beschikbaar is.

¹⁰ Zhu e.a., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31978945
¹¹The NYT, https://www.nytimes.com/2020/01/28/health/coronavirus-vaccine.html 

Hoe is het coronavirus ontstaan?

Het nieuwe coronavirus is afkomstig van een dier in China, maar we weten niet welk dier, mogelijk was het een vleermuis¹². Bij nauw contact tussen mens en dier kan een virus soms op de mens worden overgedragen. Omdat virussen relatief snel van genetische samenstelling kunnen veranderen, kunnen ze dan van mens-tot-mens overdraagbaar worden. Dat lijkt gebeurd te zijn met het nieuwe coronavirus.

¹²Chan e.a., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31987001

Is er sprake van een pandemie?

Ja, inmiddels is er officieel sprake van een pandemie. Op 11 maart erkende de Wereldgezondheidsorganisatie dat het coronavirus voor een pandemie heeft gezorgd. Een pandemie geeft aan dat we te maken hebben met een wereldwijd voorkomend virus. De laatste pandemie was de Mexicaanse griep uit 2009-2010.

Wat hebben SARS- MERS- en het coronavirus met elkaar te maken?

De SARS en MERS uitbraken een aantal jaar geleden werden veroorzaakt door coronavirussen. De virussen die SARS en MERS veroorzaakten zijn dus verwant aan het nieuwe coronavirus. De vier virussen die de `gewone verkoudheid` veroorzaken waar we allemaal wel eens last van hebben zijn overigens ook coronavirussen¹³. Het is dus niet zo dat alle coronavirussen ernstige ziekte veroorzaken.

¹³Zhu e.a., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31978945

Waar vind ik de actuele status van het virus?

Betrouwbare actuele informatie over de actuele status van het nieuwe coronavirus vind je op de websites van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en op de website van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Gerelateerde berichten